Lapskaus

Som alle gryterettar, finst lapskaus i mange forskjellige variantar. Eg likar lapskausen heilt enkel:

1 røykt og salta svineknoke

5 gulrøtter

1 liten kålrabi

6 store potetar

Begynn med å koke knoken. Legg han i ei gryte og dekk med usalta vatn. Kok opp, skum av, og la han trekke på rundt 85 grader i 2 1/2 time. 85 grader er så varmt at det nesten boblar, men det skal ikkje boble. Du kan eventuelt prøve med eit steiketermometer. Kjøtt blir tørt og seigt om det kokar; det skal trekke. Medan kjøttet trekker, deler du gulrot, kålrabi og potet i spisefine terningar.

Ta ut kjøttet av krafta og legg det til side. Ha gulrot og kålrabi i ein kasserolle. Smak på krafta - er den passe salt? Passe salt er omtrent så salt at du ville ha ete den som suppe. Er den passe, kan du bruke berre denne krafta. Er den for salt, blandar du den med vatn. Er den for lite salt - vel, det trur eg ikkje at eg har opplevd med svineknoke, men i så fall, må du jo smake til med salt eller buljong, og det gjer du heilt til sist etter at du har hatt i kjøttet.

Ha i kraft (eventuelt blanda med vatn altså) så det dekker litt meir enn halvvegs på gulrot- og kålrabiblandinga i kjelen. Kok opp, og la det småkoke under lokk i 10 minutt. Ha i poteten (5 minutt før om du bruker ein meir seinkoka sort enn mandel), og kok i nye 10 minutt. I mens deler du kjøttet i passelege bitar. Ha det i gryta.

Og no kjem den einaste finessen med lapskaus: Er det passe masse kraft i kjelen? Er det for mykje, så tar du av lokket på slutten av koketida, slik at det får koke inn litt. Er det for lite, er det berre å ha i litt meir kraft eventuelt vatn. Men då er det fort gjort at det kokar for mykje, og at det blir litt grautete. Jeje, det er ikkje så nøye for smaken sin del, og det blir uansett aldri likt frå gong til gong. Medan du held på med desse siste tilpassingane, så smakar du til med salt og peppar. 

Server med flatbrød. Litt sprøsteikt bacon er godt oppå lapskausen (særleg om du har brukt urøykt kjøtt). Purre er også godt til, men vanleg gul løk synest eg ikkje er så godt. Eg har etter kvart skjønt at sellerirot gjer seg til mangslags bruk, men i lapskaus synest eg ikkje den høyrer heilt heime. Men alt dette er smak og behag, og eg er klar over at mange vil aller helst ha ferskkjøtt i.

Velbekomme!